door Lauran Wijffels

Foto's Lauran Wijffels

Net toen we na vier weken rondreizen tot de conclusie gekomen waren, dat er in Nieuw-Zeeland geen kermis gevierd wordt, reden we herfst 2003 Rotorua binnen. De toeristenstad is gebouwd rond een reeks spuitende geisers, sissende fumarolen en bubbelende modder- en zwavelpoelen. De uitstoot van waterstofsulfide in dit thermische gebied zorgt ervoor dat er vrijwel continu een soort van rotte-eieren-lucht binnen de bebouwde kom hangt. Alles went; ook dit.

In het centrum van de stad, aan de vloedlijn van Rotorua Lake, waren enkele noeste werkers op een lommerrijk grasveld aan de Lake Road, een ludieke kermis aan het opbouwen. Bij de lokale VVV, het Tourism Rotorua-complex aan Fenton Street, informeerden we naar de openingsdag van de kermis. Een lieftallige dame aan de balie haalde nonchalant haar schouders op. Ze wist het niet, zei ze. En op de vraag hoelang de kermis dan misschien zou duren, keek ze al even verveeld: ‘Oh, they come en go…’.

‘Merries & melodies’

Nabij de St. Faith’s Anglican Church stond de kleurrijke en antieke paardencarrousel ‘Merries & melodies’ opgesteld, een Kamikaze, een soort enkelvoudige Skyflyer langszij, een kleine vliegtuigmolen met prachtige quasi-antieke dubbeldekkertjes, een autoscooter op een middenbouw, Dodgem Cars geheten, een zilverkleurige Adventure Simulator op een oplegger, en diverse behendigheidsspelen, zoals balwerpspel The Laughing Clowns, schietsalon The Crocodile Hunter, en het gokspelletje The Instant Winner.

Andere kraampjes waren evenwijdig aan de kustlijn van het meer gebouwd. Pak- en woonwagens en personeelscaravans stonden in een kampementje daartussen. Gelet op de opschriften behoorden de meeste attracties toe aan een en dezelfde exploitant; dat bleek Larkin Amusements te zijn. Bij de Kamikaze werden deelnemers onder meer gewaarschuwd hun lange haren zorgvuldig in te pakken alvorens in te stappen. En bij de spelletjes werden ouders er op geattendeerd dat er alleen ‘soft toys’ gewonnen konden worden.

The Freefall Extreme

Grote publiekstrekker moest even verderop in het Agrodome The Freefall Extreme zijn. Vanaf een afstandje leek het op een middelgrote opblaasbare zweefmolen met een groot rond gat in het centrum. Dichterbij bleek het een 12 meter breed luchtkussen te zijn waar kermisvierders via een 850 tot 900 paardenkrachten sterke V12-dieselmotor en een DC3-vliegtuigpropeller drie tot vijf meter de lucht ingeblazen konden worden. Volgens de strooifolder met een ‘up to wind speed of 150 to 180 kph’, ofwel een ‘opwaartse windsnelheid van 150 tot 180 km/uur’. Vliegen als een stormvogel, los en ongebonden en zonder enig contact met de Moedertje Aarde.

Bungeejumpen

Frappant is dat we in Nieuw-Zeeland, het land waar nota bene het bungeejumpen ooit werd uitgevonden, op de kermis geen Katapult- of Ejection Seat-achtige kermisattractie konden ontdekken. Best begrijpelijk, want daarvoor kunnen ‘thrillseekers’ beter naar het spektakelstadje Queenstown afzakken.

Voor maar liefst 229 Nieuwzeelandse dollars - zeg maar 229 ouderwetse Nederlandse guldens - kun je je daar achter een speedboot aan een parachute tot 180 voet (60 meter) hoogte laten optrekken. Boven aangekomen maak je een paar rondjes met een stellig adembenemend uitzicht op het Wakatipu-meer. Na ‘5..4..3..2..1.. Bungy’ gespt de jumpmaster je los en jojo je een aantal malen boven het strakblauwe wateroppervlak.

Vol adrenaline, maar in een luttel kwartiertje ook 229 dollar lichter…

Lunapark Melbourne

‘Het leven heeft niet veel fraaiere plekken te bieden dan Circular Quay in Sydney op een zomerse weekdag. Rechts, bijna pijnlijk schitterend in de zonneschijn, staat het beroemde Opera House met zijn zwierige, streng hoekige dak. Links zie je de verbijsterende en nobele Harbour Bridge. Aan de overkant van het water, glimmend en uitnodigend, is Luna Park, een pretpark à la Coney Island, waarvan de entree bestaat uit een maniakaal grijnzend hoofd...’

De bekende Amerikaanse reisauteur Bill Bryson schetst in zijn boek ‘Down Under’ (2000) op lyrische wijze de uitnodigende entree van het lunapark in Sydney. Even verderop aan de Australische zuidkust, in Melbourne, staat er ook zo een, merkwaardigerwijs ook een met een entree van een lachende paljas waar bezoekers door de mond naar binnen moeten. Als we deze wereldstad in 2003 aandoen, blijken de poorten stevig op slot. ‘O, dat komt door dat recente ongeluk met de achtbaan,’ legt gids Anthon Kelly snel uit. Recent achtbaanongeluk?

Great Scenic Railway

Luna Park ligt in de voorstad St. Kilda, een soort Melbourne-aan-zee, met toeristische restaurantstraten als Acland en Fitzroy Street. Elke zondag herbergt de wijk een grote kunst- en nijverheidsmarkt. We lopen om Luna Park heen en constateren dat de bokken van de achtbaan tevens de buitenomheining vormen.

Over deze Great Scenic Railway verschaft een groot paneel naast de entree informatie: ‘Het eerste lunapark is gebouwd op Coney Island New York in 1903. Melbourne’s Luna Park is ontworpen en gebouwd in 1912 door T.H. Eslick en twintig medewerkers van Coney Island in opdracht van Noord-Amerikaanse aannemers J.D. Williams en The Phillips Brothers. De Great Scenic Railway was het meest karakteristieke kenmerk van Luna Park toen het voor de eerste keer openging’.

Palace Theatre

Het bord verklapt dat Herman Leon en Harold Phillips het park de eerste jaren exploiteerden en ook het grote witte Palace Theatre aan de overkant van de Lower Esplanade bouwden. Dat theater bestaat nog steeds. Als we ons omdraaien zien we een groot affiche waarop vermeld staat dat popster Joe Jackson er binnenkort langskomt voor zijn zilveren jubileumtoernee. De clownskopentree, ‘The Moorish Entrance Towers’ of ‘Mr. Moon’ genaamd, is vanaf 1912 een uniek voorbeeld van hoe je amusementsparkkunst smaakvol kunt integreren in een rollercoaster.

Tijdens onze rondwandeling ontdekken we een openstaand dienstpoortje. We blikken nieuwsgierig naar binnen. Op de binnenplaats staan wat personenauto’s van administratie-personeel. Voor de rest is er niemand. We sluipen binnen. In de elipsvormige omtrek van de achtbaan staat een complete kermis met zeventien attracties opgesteld. Een typisch Amerikaans reuzenrad met vliegende schotel-bakjes, spookhuis Ghost Train, de Metropolis, een demontabele staalachtbaan, een Enterprise en ouderwetse Spider, type jaren zestig, de schommel Twin Dragon, de G-Force, broertje van de ooit in de Hollandse polder rondreizende snelheidsmolen Explorer, valtoren Shock Drop, vliegtuigmolen Arabian Merry, berg-en-dal-baan Silly Serpent en babyflug Red Baron.

Dodgem Cars

Autoscooters blijken aan de andere kant van de aardbol allemaal Dodgem Cars te heten, net zoals simulatoren steevast genoemd worden naar (de bestemming van) de raket: Odyssey AS1. Voorts op het terrein een ouderwetse carrousel en Pharaoh’s Curse, een soort Skyflyer. Spelletjes zijn in een kring tegen de pijlers van de achtbaan gebouwd: Indy 500, Hole in Won, Roller Derby, Speed Boats en Bucket-o-Fun.

Dan komt er een man op ons af; hij ziet dat we belangstellend zijn. Op de vraag waarom het pretpark midden in de week gesloten is, antwoordt hij dat in de zomer (december-januari) Luna Park alleen geopend is op vrijdagavond, zaterdag en zondag. In de winter valt de vrijdagavond eraf. Voorts is Luna Park geopend op Victoriaanse schoolvakanties van maandag tot en met vrijdag. Bovendien staat het 1,2 hectare grote park tijdens ons bezoek in 2003 te koop; kandidaten kunnen zich melden bij Jones Lang LaSalle Hotels, die de verkoop namens BCR Asset Management regelt.

Honderd meter verderop klotst de Tasman Zee tegen de statige strandpier…

Lauran Wijffels

Foto's van Lauran Wijffels :

In de stad Rotorua in Nieuw-Zeeland treffen we op de kermis een quasi-antieke paardencarrousel.

Pakwagen van de Kamikaze, een soort enkelvoudige Skyflyer, van Larkin Amusements.

Een kleine vliegtuigmolen met quasi-antieke dubbeldekkertjes.

Een maniakaal grijnzend hoofd vormt de entree van Luna Park in Melbourne.

Over de Great Scenic Railway verschaft een groot paneel naast de entree informatie.

Hollandse bezoeker voor een gesloten poort.

Strooibiljet van ‘Luna Park in Melbourne’.

Het Luna Park van Sydney tegenover het beroemde Opera House, hier op de voorkant van een Aziatische toeristengids.